Qış Fəsli və Qıs Günü
Elm və Təhsil Nazirliyi Nəsirəddin Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının məlumatına əsasən, 2023-cü il 21 dekabr tarixində Azərbaycan ərazisində qış fəsli saat 13:20-də başlayacaq. Bu tarix, eyni zamanda qış gün dönümüdür. Qış gün dönümü, Şimal yarımkürəsində günlərin ən kısa olduğu və gecələrin ən uzun olduğu bir zamandır.
Dekabrın 21-i, elmi hesablamalara görə, ilin ən qısa günü olacaq. Bu gün, Simal yarımkürəsindəki gün işığı müddəti yalnız 9 saat 17 dəqiqə 22 saniyədir. Eyni zamanda, bu gün gecənin müddəti isə 14 saat 42 dəqiqə 38 saniyədir. Yəni, bu tarixdə günəşin görünmə müddəti maksimum dərəcədə qısa, gecə müddəti isə maksimum dərəcədə uzundur.
Alimlərin bildirdiyinə görə, bu gün güneşin yüksəlməsi və batması ilə gün işığının daha az olduğu, gecənin isə daha çox olduğu bir zamandır. 21 dekabrdan etibarən, gün işığı tədricən artmağa başlayır, yəni günlərin müddəti uzanır. Bu proses qış fəsli boyunca davam edir və yaz fəslinin gəlişi ilə daha da nəzərə çarpır.
Azərbaycan kimi bir ölkədə, qış fəslinin gəlişi təbiətə də öz təsirini göstərir. Ağaclar yarpaqlarını tökür, günəş az işıq saçır və bu səbəbdən hava daha soyuq olur. İnsanlar daha çox evdə qalmağı tercih edir, ailə və dostlarla birlikdə zaman keçirməyə üstünlük verirlər. Həmçinin, qış fəsli bayramların da zamanıdır; Yeni il və Qurban bayramı kimi tədbirlər insanlar arasında bir araya gəlmək üçün gözəl bir fürsət yaradır.
Bu dövrdə insanlar qış fəslinin gözəlliklərini də yaşamağa çalışırlar. Qarın yağması, dağlarda və meşələrdə eyni zamanda gözəl bir mənzərə yaradır. Qış idmanları, xizək sürmə və snoubord kimi fəaliyyətlər bu fəsildə populyardır. Təbii ki, qışın soyuğu ilə mübarizə aparmaq da mühüm məsələdir; bu səbəbdən, insanlar daha isti paltarlar geyinməkdədir.
Beləliklə, 21 dekabr tarixi yalnız qış fəslinin başlaması deyil, həm də günlərin qısa, gecələrin uzun olduğu bir zaman dilimidir. Bu günün əhəmiyyəti, həm təbiət, həm də insanlar üçün özünü göstərir. İnsanlar gündüzün qısa, gecənin uzun olması ilə bərabər, qış fəslinin gətirdiyi bütün gözəllikləri yaşamağa çalışırlar. Nəticə etibarı ilə, qışın gətirdiyi dəyişikliklər və fəsil döngələrinin baş verməsi, insanların təbiətlə əlaqələrinin nə qədər dərin olduğunu bir daha sübut edir.
