Riyaziyyatın bölmə əməliyyatı orta məktəb səviyyəsində tanınır; burada bölünən, bölən və qismətdən ibarət olan bu əməl, tam ədəd bölünməsində qalıq göstərilməklə yerinə yetirilir. Lakin, riyaziyyatın həyata inikası hər zaman uğurlu və cəmiyyətə xeyirli olmur. Azərbaycanın səhiyyə sistemində dövlətdən ayrılan milyardlarla ölçülən sığorta büdcəsinin bölüşdürülməsi məsələsi də bu kontekstdə gündəmdədir. Bu "riyazi əməl"də bölünən – dövlətin pulu, bölən – İTİB və TƏBİB, qismət – səhiyyə, qalıq isə – varlanan insanlar kimi görünür.
Hazırda Azərbaycanın səhiyyə sistemində yeni tətillərin qaçılmaz olduğu görünür. Saxta plastik cərrahların qalmaqalı bitməmiş, artıq icbari tibbi sigorta büdcəsinin bölüşdürülməsi uğrunda mübarizə daha açıq bir müstəviyə keçib. Bakupost.Az-da bu sahədəki hadisələrə dair aparılan araşdırmalar da bunu təsdiq edir.
Səhiyyə sistemində islahatların məqsədi rəqabət mühitinin yaradılması və əhaliyə keyfiyyətli tibbi xidmətin göstərilməsi olsa da, son proseslər göstərir ki, rəqabət mühiti yalnız yaradılmayıb, hətta əvvəlkindən daha acınacaqlı vəziyyətə salınıb. Tibbi xidmət daha çox "məsələ bilinə" yerlərdə həyata keçirilir.
Şirkət rəhbəri Azər Xudiyevin Baku TV-nin efirindəki açıq müraciəti diqqət çəkir. O, icbari sigortanın ödədiyi pulu istədiyi xəstəxanada istifadə edə bilmədiyini, məmurlar tərəfindən məcburi olaraq yönləndirildiyini bildirir. Bu vəziyyət özəl klinikaların maddi durumunu pisləşdirir, çünki ora müraciət edən xəstələrin sayı azalır.
Xudiyev bildirib ki, icbari tibbi sigorta ilə müraciət edən xəstələr ya dövlət xəstəxanalarına, ya da səhiyyə sistemindəki məmurlara bağlı klinikalara göndərilir. Orada keyfiyyətli xidmət göstərilmir, xəstələr uzun növbələrdə qalır. Bu, özəl tibbi xidmətin məhv edilməsinə səbəb olur.
Ayrıca, Xudiyev xəstəxanaların çökəcəyini, bir neçə il ərzində fəaliyyət göstərən klinikaların 50%-nin bağlanacağını qeyd edir. Bu açıqlama ciddi proseslərin başladığını göstərir. Artıq narazı adamlar az deyil; bu narazılıqlar, ölkənin ən böyük klinikalarının nümayəndələri tərəfindən yüksək səslərlə ifadə edilməyə başlayıb.
Bakı şəhərində keçirilən geniş bir toplantıda, mütəxəssislər icbari tibbi sigortanın bir növ inhisarçılıq yaratdığını, insanların öz həkimlərini seçmək hüququnun əlindən alındığını qeyd ediblər. Məsələ, şəkil alsa da, burada həqiqət payı çoxdur.
Xəstələr əsasən bir neçə tibb müəssisəsinə yönləndirilir. Bunlar arasında "Yeni Klinika", Kardiologiya İnstitutu və bəzi iri rayon publik hüquqi şəxsləri var. Xəstələr, eyni zamanda, "Medistyle", "Istanbul NS", "MedEra" və "Yasamal Hospital" kimi özəl klinikalara yönləndirilir.
Regionlarda da eyni sistem mövcuddur. Məsələn, Qərb rayonlarında xəstələr pullu əməliyyat üçün Gəncə Beynəlxalq Hospitalına göndərilir. Xəstələr, peşəkar həkim kollektivinin çalışdığı klinikalara gedib çatmaqda çətinlik çəkir. Məsələn, mərkəzdə olan "Baku Medical Plaza"ya deyil, Yasamalın ucqar hissəsində yerləşən "Yasamal Hospital"ı seçirlər.
Pirasa olaraq, özəl tibbi müəssisələri iki yerə bölünüb: "Sevilməyən tibbi müəssisələr" və "Sevimli klinikalar". Xəstələr, özəl klinikalarda keyfiyyətli xidmət alacağını düşünərək, dövlət xəstəxanaları ilə problem yaşamağa başlayırlar. Belə ki, rekomendasiya edilmədikdə xəsis onları göndərməkdə çətinlikle qarşılaşır.
Nəticə etibarilə, Azərbaycanda səhiyyə sektoru iki qismə ayrılıb: 1) İTB vasitəsilə milyonlar qazananlar və 2) öz hesabına sürünənlər. Bu anormal rəqabət mühitində, çox klinika öz reputasiyasını qoruya bilmir, seçimlərini başqalarına yönəldərək, sertifikatlaşdırılmayan həkimlərə və estetik cərrahlara üz tuturlar.
Davami olacaq...
